بخش دوم مقاله به قسمت دوم عنوان بحث مي‌پردازد و ماهيت و ساختار چالشهاي بين‌المللي (جهاني) را به بحث و بررسي مي‌گذارد. در اين بخش از مقاله موضوعاتي از قبيل ماهيت چالشها از ابعاد اعتقادي ـ عملي، ملي ـ بين‌المللي، تحول‌خواهانه ـ انكار‌گرايانه، عام‌ـ‌خاص، و بالأخره فرايندي‌‌ـ پروژه‌اي به بحث گذاشته مي‌شود. همچنين، بحث دقيق انواع عكس‌العمل‌ها و برخورد‌ها در برابر اقسام چالشهاي موجود در امر دين مورد بحث و بررسي قرار مي‌گيرد.
در بخش سوم مقاله به موضوع اصلي سخن «دين و چالشهاي بين‌المللي» پرداخته مي‌شود و به‌عنوان نمونه چند چالش ملّي و يا مطرح براي دين در ايرانِ شيعي، از قبيل ليبرال دموكراسي، سكولاريزم، پلوراليسم، و چند چالش بين‌المللي كه تقريباً در مورد همة اديان ابراهيمي مطرح مي‌باشند، از قبيل ساينتيسم (علم‌گرايي)، گلوباليسم (جهاني‌گرايي)، اديان و مذاهب جديد، مسائل و مصائب جديد بشري (حفره لاية ازن، تخريب محيط زيست، گرم‌شدن زمين و غيره) مورد بحث و بررسي قرار مي‌گيرند.
در بخش جمع‌بندي و نتيجه‌گيري نيز رئوس نتايج مباحث مطرح‌شده، از قبيل ضرورت اتخاذ رويكردي متحول و علم‌محور و آينده‌نگر به امر دين، عدم تقابل علم و دين، عدم تعارض سنت و مدرنيته، و بالأخره امكان تفاهم و تعامل اديان ابراهيمي با اكثريت قريب به اتفاق چالشهاي موجود بشري جمع‌بندي و
ارائه مي‌شوند.