
در این مقاله می خوانید :
مبحث دينشنا سي تطبيقي و در كنار آن مطالعه علمي و آكادميك اديان جهان و سنتهاي بزرگ ديني در بين رشتههاي علمي دانشگاهي مبحثي نسبتاً جديد و البته جذاب و جالب است. مباحثي چون متنشناسي، لغتشناسي در بستر زمان و مكان، هرمنوتيك، تاريخ نگاري علمي اديان، تكثر گرايي و نيز تساهل و تسامح ديني نيز در كنار رشته دانشگاهي دينشناسي تطبيقي سر بر آورده و همه روزه از اهميت بيشتري برخوردار ميشوند.
قبل از پرداختن به موضوع تاريخ اديان شايد به دست آوردن تعريف جامعي از دين و ارائه فهرستي از كاربردهاي دين از منظر جامعهشناسي، روانشناسي، فرجامشناسي، هستيشناسي، و دينشناسي از مقدمات ضروري به حساب آيد. همچنين تقسيم بندي اديان به انواع و اقسام دينها ي زنده و منقرضه، شرقي و غربي، الاهي و غيرالاهي، ملي و بين المللي، قومي و نژادي، توحيدي و غير توحيدي و از اين قبيل نيز جزو مقولاتي است كه در بحث دينشناسي تطبيقي بايد مورد توجه قرار گيرد.
رايجترين نحوه مطالعه تاريخ اديان بررسي يازده دين زنده جهان بر حسب تقدم و تأخر زماني است كه خود ميتواند بيان كننده بسياري از اعتقادات و رويكردهاي ديني ظرف خاص زماني ظهور هر يك از اديان باشد. با توجه به اين كه بشر اوليه اعتقادات مابعدالطبيعي يا متافيزيكي خود را از شئي پرستي و فتيشيسم، و جانپرستي و آنيميسم، و نمادپرستي و توتميسم شروع كرده و بعدها به طبيعت پرستي و فردپرستي و سپس چندگانه پرستي و نهايتاً يكتاپرستي رو آورده است، لذا تبيين دقيق اين كه هر يك از اديان زنده عالم از كدام يك از اين ويژگيها برخوردار است ميتواند بخشي از مباحث دينشناسي علمي را تشكيل دهد.
در انتها لازم به ذكر است كه مباحث ارائه شده عمدتاً برگرفته از فصل اول كتاب
اديان زنده جهان تأليف دكتر رابرت هيوم دينشناس معاصر انگليسي (ترجمه اينجانب) و نيز كتاب مقدمهاي بر تاريخ اديان در قرآن (تأليف اينجانب) ميباشد كه علاقمندان ميتوانند براي توضيحات بيشتر مستقيماً به آنها مراجعه كنند.